Toeval en de vierde dimensie
In zijn manier van werken laat wever Sytze Roos ruimte voor toeval.
Zijn kleurenschema’s zijn gebaseerd op een combinatie van ervaring in en intuďtie om de eenvoudigste (primaire en secundaire’ en vaak sterk contrasterende kleuren van natuurlijke materialen naast elkaar te zetten.
Het wel degelijk vooraf ontworpen patroon (rapport) bevat ook een niet gecontroleerd element gebaseerd op niet-herhalen. Een zekere mate van chaos wordt hierdoor dus betrokken bij het creatieve ontstaansproces wat leidt tot onvoorspelbare effecten in het eindproduct.
Ook hier is de grootst mogelijk eenvoud het uitgangspunt.
Hoewel er een basisidee is, staat van tevoren niet vast welke draad waar een andere zal kruisen. Al deze kruisingen zijn apart zichtbaar en krijgen hun eigen kleur door inductie. Wie echter aandachtig kijkt zal meer zien dan deze toevallige chaos.
Via de ogen van de kijker wordt als het ware een ongrijpbare kracht - de spanning tussen chaos en de pogingen van de kunstenaar om deze te ordenen - , een ‘vierde dimensie’ toegevoegd.
Het totaal is meer dan de som der delen.
Dit aspect van de stoffen is niet precies aanwijsbaar, maar wel zichtbaar of beter gezegd voelbaar, waarneembaar. De kunstenaar vergelijkt dit met het twee-dimensionale vooraanzicht van bijvoorbeeld een rechthoekig brood. Vanuit dit gezichtspunt is de derde dimensie niet zichtbaar maar wel degelijk aanwezig. Voor de vierde dimensie geldt dat deze persoons- en wellicht ook moment)gebonden is: Iedereen kijkt op zijn of haar eigen manier.
Om toeval - in tegenstelling tot willekeur dat mensenwerk is – zo zuiver mogelijk te gebruiken, weeft Sytze Roos nu vaak een computergestuurd weefgetouw. Aanvankelijk gebruikte hij de oude Chinese filosofie I Tsjing om als het ware de al in de kosmos aanwezige chaos te vertalen in weefbewegingen op een schachtmachine.
Hoewel een door een bevriende programmeur geschreven computerprogramma uiteraard veel sneller werkte, was toch nog een tijd de Chinese werkwijze favoriet met name omdat in de praktijk de resultaten van beide werkwijzen niet overeenkwamen.
De stoffen worden overigens met de hand geweven, maar de bewegingen van de schachten zijn computergestuurd. Dit programma laat de computer de afzonderlijke bewegingen willekeurig kiezen, waarna de kijker zelf aan het voltooide product een vierde dimensie toevoegt door de aldus ontstane chaos weer te ordenen.